Bezpieczeństwo pożarowe instalacji fotowoltaicznej

5.  Zalecenia dla projektantów, instalatorów, inspektorów p.poż.

Najważniejsze odkrycie, które zostało stwierdzone przez Fraunhofer ISE (Fraunhofer ISE 2017), TÜV Rheinland (Sepanski i inni 2017), BRE National Solar Center (BRE 2017a) oraz program Międzynarodowej Agencji Energetyki „Photovoltaic Power Systems Program” (IEA PVPS 2017) jest to, że elementy systemów PV są testowane zgodnie z bardzo rygorystycznymi protokołami bezpieczeństwa i niezawodności podczas procesu produkcyjnego i spełniają wymagania bezpieczeństwa elektrycznego różnych krajowych i międzynarodowych norm i standardów. Jeśli są prawidłowo zainstalowane, nie stwarzają zagrożenia dla zdrowia, bezpieczeństwa ani środowiska w normalnych warunkach pracy. Wśród ograniczonej do tej pory liczby pożarów fotowoltaicznych stwierdzono, że główna przyczyna pożaru jest związana ze złączami prądu stałego, głównie z powodu wadliwej instalacji złączy, a także niedopasowania złączy.

5.1 Zalecenia dotyczące zmniejszenia ryzyka powstania pożaru

Aby jeszcze bardziej zwiększyć bezpieczeństwo systemu PV i zmniejszyć ryzyko pożaru, zaleca się:

• Profesjonalny montaż i uruchomienie: w szczególności wykonanie i odbiór instalacji zgodnie z normą PN-EN 62446-1: “Systemy fotowoltaiczne (PV) — Wymagania dotyczące badań, dokumentacji i utrzymania — Część 1: Systemy podłączone do sieci — Dokumentacja, odbiory i nadzór” zawiera listę punktów, które należy sprawdzić przed uruchomieniem System PV.
• Okresowa konserwacja instalacji fotowoltaicznej: w szczególności IEC 62446-2: “Systemy fotowoltaiczne – Wymagania dotyczące testowania, dokumentacji i konserwacji – Część 2: Systemy podłączone do sieci – Konserwacja systemów PV” daje dobre wskazówki dotyczące takiej okresowej konserwacji.
• Codzienny automatyczny monitoring stanu izolacji DC: przed uruchomieniem falownik sprawdza stan izolacji po stronie DC. Jeśli zostanie wykryty błąd, falownik nie uruchomi się i powiadomi, że nastąpiła usterka. Monitorowanie to jest również wykonywane podczas pracy instalacji. Jeśli podczas pracy wykryta zostanie nieprawidłowość, falownik wyłączy się i wyświetli kod błędu.
• Monitorowanie systemu fotowoltaicznego: właściciel systemu fotowoltaicznego, powinien monitorować swój system PV tak, aby cały czas mieć podgląd na swój produkt. System monitorowania zapewnia przegląd działania systemu i ostrzega użytkownika, jeśli występuje jakaś nieprawidłowość. Zmniejszenie mocy niezależnie od warunków pogodowych może być oznaką usterki w systemie, która może doprowadzić do pożaru.

Jak wspomniano w rozdziale 1.3, podejmowanie odpowiednich działań, które zmniejszają ryzyko pożaru, bezpośrednio zmniejsza ryzyko dla ratowników, ponieważ brak pożaru oznacza brak zagrożenia dla ratowników, takich jak strażacy. Dlatego przed podjęciem działań mających na celu zmniejszenie ryzyka dla służb ratunkowych, priorytetem powinno zawsze być zmniejszenie ryzyka pożaru. Po zminimalizowaniu ryzyka pożaru można wprowadzić dodatkowe środki bezpieczeństwa dla strażaków, z których najważniejsze omówiono w następnym rozdziale.

5.2 Dodatkowe środki w celu zmniejszenia ryzyka dla strażaków

Niemniej jednak korzystne są dodatkowe środki zmniejszające ryzyko dla strażaków. Na podstawie ustaleń z rozdziału 4 zaleca się następujące środki w celu zmniejszenia tego ryzyka:Niemniej jednak korzystne są dodatkowe środki zmniejszające ryzyko dla strażaków. Na podstawie ustaleń z rozdziału 4 zaleca się następujące środki w celu zmniejszenia tego ryzyka:

• Jasne i łatwo widoczne oznakowanie lub oznakowanie komponentów fotowoltaicznych: Czas jest ważnym czynnikiem podczas walki z ogniem! Po dotarciu do miejsca pożaru, dowódca grupy roboczej musi ustalić sytuację i opracować strategię operacyjną, aby poradzić sobie z ogniem i obsłużyć inne zadania, takie jak ratowanie ludzi. W oparciu o fakt, że każdy dowódca grupy roboczej jest przeszkolony do przeprowadzania dynamicznej oceny ryzyka potencjalnych zagrożeń na miejscu przed przekazaniem rozkazów swojemu zastępowi, ważne jest, aby byli oni świadomi tego, czy system PV jest zainstalowany na budynku, czy nie.
• Bezpieczeństwo pożarowe instalacji PV/ Zachowaj bezpieczną odległość: niezachowanie bezpiecznych odległości opisanych w rozdziale 3 może spowodować zagrożeniem dla personelu ratunkowego. Zaleca się przestrzegać bezpiecznych odległości w celu uniknięcia obrażeń lub porażenia prądem elektrycznym.
• Rozłącznik DC: to urządzenie zapewnia, że falownik zostanie odłączony od modułów w razie awarii.

Najważniejsze dla bezpieczeństwa strażaków jest okresowe kształcenie i szkolenie. Wiedza o tym, co robić w wyjątkowej sytuacji, oszczędza czas, dobra materialne i – co najważniejsze – życie. Strażacy są dobrze wyszkoleni, a obsługa systemów elektrycznych nie jest dla nich niczym nowym. Dopóki zdają sobie sprawę, że na miejscu mogą wystąpić szczególne zagrożenia, są w stanie sobie z nimi poradzić.

Jeśli przyjrzeć się zidentyfikowanym pogłoskom wymienionym w rozdziale 1.1, najprostszym sposobem udowodnienia, że są fałszywe, jest porównanie ich z faktami z ustaleń z ostatnich badań:

• Strażacy nie ugaszą pożaru w budynkach z systemem PV na dachu: “Na podstawie dotychczasowych badań wszystkie stwierdzenia, że straż pożarna nie mogła ugasić pożaru domu z powodu instalacji fotowoltaicznej, okazały się nieprawdziwe.” (Fraunhofer ISE 2017)
• System fotowoltaiczny na dachu znacznie zwiększa ryzyko pożaru: “Dotychczas 0,006% wszystkich elektrowni fotowoltaicznych w Niemczech spowodowało pożar, który spowodował poważne szkody!”; “Instalacje fotowoltaiczne nie stwarzają większego zagrożenia pożarowego niż jakiekolwiek inne urządzenia techniczne.” (Fraunhofer ISE 2017)
• System fotowoltaiczny na dachu znacznie zwiększa ryzyko, że strażacy odniosą obrażenia w sytuacjach awaryjnych: “W Niemczech żaden strażak nie doznał obrażeń spowodowanych przez energię PV podczas gaszenia pożaru.” (Fraunhofer ISE 2017)
• Wyłączenie instalacji PV na poziomie modułu zmniejsza ryzyko pożaru: “… rozłączniki systemów PV w obwodzie DC są nadal postrzegane jako niesprawdzona technologia, która musi jeszcze udowodnić swoją niezawodność przez cały okres użytkowania systemu fotowoltaicznego, a instalacja takich urządzeń może zapewnić strażakom fałszywe poczucie bezpieczeństwa,.” (BRE 2017b )
• Nie jest możliwe ugaszenie pożaru spowodowanego przez instalację PV: “Podobnie jak w przypadku każdej instalacji elektrycznej, w zależności od rodzaju łuku elektrycznego możliwe jest również ugaszenie pożaru za pomocą wody z odległości od jednego do pięciu metrów.” (Fraunhofer ISE 2017)
• System fotowoltaiczny na dachu znacznie zwiększa prawdopodobieństwo, że budynek zostanie trafiony przez piorun: “Jeśli system PV zostanie zainstalowany na budynku, nie zwiększy to możliwości uderzenia pioruna, pod warunkiem, że system fotowoltaiczny nie wystaje znacząco poza budynek.” (BDSW 2008)