Koledzy wybaczcie odkopywanie tematu sprzed lat. Zagadnienie interesuje mnie jednak bezpośrednio i uznałem, że skoro jakieś wypowiedzi już padły to szkoda zakładać nowy temat. Jeśli popełniam
faux pas i lepiej zacząć dyskusję od nowa, przepraszam i proszę o zwrócenie uwagi.
Zakładając zatem brak instalacji odgromowej / LPS ale istnienie ochronników przeciwprzepięciowych –
czy istnieje jakakolwiek przesłanka prawna lub normowa dla konkretnej wartości rezystancji uziemienia wynikająca z ich instalacji? Przejrzałem trochę norm i publikacji brażowych w zakresie fotowoltaiki (w której zabezpieczenia SPD są dość szeroko stosowane) w nadziei, że trafię na źródło mitycznego „10Ω bo przepięciówka”, ale konkretnych rekomendacji w tym zakresie nie znalazłem:
- PN-HD 60364-7-712:2016-05 Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 7-712: Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji. Fotowoltaiczne (PV) układy zasilania
- PN-EN 61173:2002 Ochrona przepięciowa fotowoltaicznych (PV) systemów wytwarzania mocy elektrycznej. Przewodnik (zastąpiona przez PN-HD 60364-7-712)
- PN-EN 61643-31:2019-07 Niskonapięciowe urządzenia ograniczające przepięcia. Część 31: Wymagania i metody badań dla SPD instalacji fotowoltaicznych
- PN-EN 62305-1:2011 Ochrona odgromowa. Część 1: Zasady ogólne
- PN-EN 62446-1:2016-08 Systemy fotowoltaiczne (PV). Wymagania dotyczące badań, dokumentacji i utrzymania. Część 1: Systemy podłączone do sieci. Dokumentacja, odbiory i nadzór W punkcie 5.2.7c czytamy: „Where SPDs are fitted, they have been installed to the requirements of IEC/TS 62548:2013”.
- IEC 62548:2016 Photovoltaic (PV) arrays. Design requirements W sekcji 7.4.2 Earthing and bonding arrangements na rys.11 uziemienie SPD oznaczone jako uziemienie robocze, bez określenia dodatkowych wymogów odnośnie jego rezystancji.
- Ograniczanie przepięć w instalacji elektrycznej prof. Sowa
- Lightning Protection Guide DEHN
- Lightning and surge protection basics Phoenix Contact
- Zabezpieczenia przed skutkami przepięć i wyładowań piorunowych Polski Komitet Ochrony Odgromowej SEP pod kier. dr.inż. Wiatera
- Zabezpieczenia elektryczne w systemach fotowoltaicznych mgr inż. Dolata
Wzmiankę rekomendującą rezystancję uziemienia ograniczników przepięć nie przekraczającą 10Ω znalazłem w normie PN-E-05100-1:2000
Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. Linie prądu przemiennego z przewodami
roboczymi gołymi (pkt. 10.3.3) i na te zapisy powołuje się np. Energa w wytycznych do projektowania budowy linii SN. Ale zgodzimy się chyba wszyscy, że jest to dość odległa tematyka od zabezpieczenia przeciwprzepięciowego instalacji odbiorczej w domku jednorodzinnym.
mirekkolodziej pisze: ↑pt lut 10, 2012 17:02
Dla urządzeń SPD być może kolegę zainteresują wartości podane w załączniku E do normy PN-EN 62305-1:2008 (nowszej nie mam i nie sprawdzałem nawet w tej chwili czy już jest zastąpiona).
Tablica E1 podaje szereg wartości umownych impedancji uziemienia w uzależnieniu od rezystywności gruntu. Sporo danych więc trudno to zacytować. Ale w skrócie - dla wszystkich klas LPS (I, II, III i IV) w zakresie przeciętnej rezystywności za jaką uznaje się 500 ohm x m, wymagane Z1=10 ohm.
Po pierwsze, wskazana tabela ma być chyba raczej pomocą w wyliczeniu prądu przepływającego przez zewnętrzne części przewodzące i linie połączone do obiektu, w który nastąpiło wyładowanie, a nie rekomendacją odnośnie rezystancji uziemienia wymaganej dla SPD. Po drugie, dotyczy LPS, a w opisywanym przypadku rozpatrujemy sytuację bez LPS.
rel pisze: ↑pt lut 10, 2012 19:25
Producent przepięciówki podaje warunki podłączenia. Długość przewodów i przekrój.
melon pisze: ↑sob mar 10, 2012 11:20
To dlaczego producenci osprzętu
ogromowego podają i w normach można spotkać wartość
10 ?
Ramzes2 pisze: ↑pn kwie 10, 2017 10:54
Ja z kolei widziałem w moich źródłach, dwie wartości graniczne. Jedna 10Ω, a druga 7Ω.
Nie tylko w tym ale wielu innych wątkach przewija się sugestia, że konkretne wartości wymaganej rezystancji uziemienia podają producenci ochronników. Jeśli chodzi np. o linie napowietrzne, owszem – ale co z bardziej prozaicznym domkiem jednorodzinnym? Przejrzałem kilkanaście takich instrukcji instalacji różnych producentów, wraz z broszurami dodatkowymi. Długości przewodów, pole przekroju – tak, ale w żadnej dotyczącej ochronników AC bądź DC nie trafiłem na wymóg zejścia poniżej jakiejś konkretnej rezystancji uziemienia.
Będę wdzięczny za pomoc bardziej doświadczonych i obeznanych z tematyką SPD kolegów bo być może coś przeoczyłem. Ale jeśli nie i wymogu lub choćby rekomendacji konkretnej rezystancji uziemienia przy SPD bez LPS nie ma nigdzie z wyjątkiem przekonań wielu elektryków / projektantów / instalatorów, warto chyba móc to definitywnie stwierdzić.